Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Łęczycy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2025 roku

Sąd Rejonowy w Łęczycy I Wydział Cywilny , w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Wojciech Wysoczyński

Protokolant: Starszy sekretarz sądowy Katarzyna Retkowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 lutego 2025 roku

sprawy z powództwa R. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...)

przeciwko P. J.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11.175,00 zł (jedenaście tysięcy sto siedemdziesiąt pięć złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 5 stycznia 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.384,00 zł (cztery tysiące trzysta osiemdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sędzia Wojciech Wysoczyński

Sygnatura akt I C 300/24

UZASADNIENIE

W dniu 11 października 2024 roku, R. P. reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika wystąpił do Sądu Rejonowego w Łęczycy z pozwem przeciwko P. J. wnosząc o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 11.175,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od tej kwoty od dnia 5 stycznia 2023 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego. W uzasadnieniu podniesiono, że dochodzona kwota związana jest z brakiem zapłaty ceny za zakupione przez pozwanego u powoda paliwo.

(pozew – k. 3 – 4v)

W dniu 23 października 2024 roku Sąd Rejonowy w Łęczycy wydał nakaz zapłaty
w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem strony powodowej.

(nakaz zapłaty – k. 18)

W dniu 5 listopada 2024 roku P. J. wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości oraz wnosząc o oddalenie powództwa i o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż roszczenie powoda jest bezzasadne, gdyż dokonał zapłaty za zakupione paliwo.

(sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 23 – 24)

Na dalszym etapie strony podtrzymały swoje stanowisko w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód R. P. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w C.. Przedmiotem działalności powoda jest między innymi hurtowa sprzedaż paliw.

( bezsporne, wydruk (...) k. 7).

Pozwany P. J. jest rolnikiem indywidualnym prowadzącym gospodarstwo rolne w miejscowości B..

( bezsporne ).

Pozwany, w listopadzie 2022 roku, uzyskał od swojego kolegi – J. K. informację o możliwości zakupu oleju napędowego w atrakcyjnej, niższej cenie. J. K. przedstawił również pozwanemu mechanizm ewentualnej transakcji. Pozwany nie powziął wiedzy o danych sprzedawcy paliwa. Uzyskał jednak informację co do mechanizmu transakcji tj. że przed dowozem zamówionego paliwa należy przekazać gotówkę, a następnie należy czekać na dostawę zamówionego paliwa. Pozwany otrzymał numer telefonu M. K. (1) z którym skontaktował się telefonicznie.

W listopadzie 2022 roku, pozwany zamówił u M. K. dostawę oleju napędowego w ilości 2.000 litrów. Przed dostarczeniem zakupionego paliwa M. K. pobrał od pozwanego w gotówce całą kwotę na którą opiewała transakcja tj. 14.200 zł. Przed dokonaniem transakcji i wydaniem gotówki M. K. pozwany nie ustalał danych podmiotu z którym dokonuje transakcji, nie ustalił również czy M. K. jest umocowany do działania w imieniu sprzedawcy oraz odbioru zapłaconej kwoty. Pozwany nie zażądał od M. K. pokwitowania odbioru gotówki. Paliwo zostało dostarczone do pozwanego. Transakcja została rozliczona w całości.

W dniu 22 listopada 2022 roku, powód wystawił pozwanemu Fakturę VAT nr. (...) na kwotę 14.200 złotych z terminem płatności 22.11.2022 roku.

(bezsporne, poświadczona za zgodność z oryginałem kopia faktury VAT – k. 67; zeznania A. J. [01:21:03 – 01:29:31] – k. 70v; zeznania Ł. J. [01:29:31 – 01:37:28] – k. 70v, 71, zeznania pozwanego [00:41:17-00:48:20 k. 69v)

W grudniu 2022 roku, pozwany ponownie zamówił u M. K. dostawę oleju napędowego, tym razem w ilości 1.500 litrów.

Jak w poprzednim przypadku, warunki dostawy paliwa pozwany uzgadniał bezpośrednio z M. K. (1). Również w przypadku kolejnej transakcji pozwany nie ustalał danych podmiotu z którym dokonuje transakcji, nie ustalił również czy M. K. jest umocowany do działania w imieniu sprzedawcy oraz odbioru zapłaconej kwoty. M. K. (1) nie powoływał się na to, iż jest przedstawicielem powoda, czy też że jest jego pracownikiem. Sam pozwany nie weryfikował tożsamości M. K. (1) oraz tego w czyim imieniu działa.

(zeznania A. J. [01:21:03 – 01:29:31] – k. 70v; zeznania Ł. J. [01:29:31 – 01:37:28] – k. 70v, 71, zeznania M. K. (1) [00:02:52 – 00:20:07] – k. 102, 102v)

Pozwany pieniądze w formie gotówkowej za zakup paliwa przekazał bezpośrednio do rąk M. K. (1) w swoim domu. Nie żądał jednak wystawienia pokwitowania potwierdzającego przekazanie tychże pieniędzy. Jednocześnie M. K. (1) poinformował pozwanego, że dostawa paliwa nastąpi w późniejszym czasie.

(zeznania A. J. [01:21:03 – 01:29:31] – k. 70v; zeznania Ł. J. [01:29:31 – 01:37:28] – k. 70v, 71, zeznania M. K. (1) [00:02:52 – 00:20:07] – k. 102, 102v)

W dniu 4 stycznia 2023 roku, nastąpiła dostawa zamówionego paliwa do pozwanego na adres jego zamieszkania.

(bezsporne, a nadto kopia dokumentu WZ – k. 10, zeznania A. J. [01:21:03 – 01:29:31] – k. 70v)

M. K. (1) nie był zatrudniony u powoda. Nie działał także jako jego pełnomocnik. Powód R. P. nigdy, nie umocował M. K. do działania w swoim imieniu.

(bezsporne, zeznania B. G. [01:06:12 – 01:21:03] – k. 70, 70v, zeznania A. J. [01:21:03 – 01:29:31] – k. 70v; zeznania Ł. J. [01:29:31 – 01:37:28] – k. 70v, 71; zeznania M. K. (1) [00:02:52 – 00:20:07] – k. 102, 102v)

W dniu 4 stycznia 2023 roku powód wystawił na rzecz P. J. fakturę VAT
w związku z zakupem oleju napędowego na kwotę 11.175,00 zł brutto. Termin płatności wskazany na fakturze przypadał na dzień 4 stycznia 2023 roku. Jednocześnie na dokumencie zaznaczono, iż kwota zapłacona już przez pozwanego wynosi „0,00 PLN”. Odbiór faktury został potwierdzony przez pozwanego własnoręcznym podpisem. W związku z zakupem wystawiony został także paragon fiskalny na kwotę 11.175,00 zł.

(kopia faktury VAT wraz z kopią paragonu – k. 9; poświadczona za zgodność z oryginałem kopia faktury VAT – k. 66)

Pismem datowanym na dzień 22 listopada 2023 roku pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 11.175,00 zł w terminie do dnia 29 listopada 2023 roku.

(kopia pisma wraz z kopią książki nadawczej – k. 11, 12)

W odpowiedzi na wezwanie, pismem z dnia 4 grudnia 2023 roku pozwany zakwestionował w całości żądanie objęte wezwaniem, wskazują przy tym, że wszelkie należności zostały zapłacone.

(kopia odpowiedzi – k. 13)

Postanowieniem z dnia 30 listopada 2024 roku, umorzono dochodzenie w sprawie zaistniałego w okresie od 28 listopada 2022 roku do 1 grudnia 2022 roku, w B., woj. (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru doprowadzenia P. J. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w łącznej kwocie 77.550 złotych za pomocą wprowadzenia w błąd wskazanego pokrzywdzonego co do zamiaru wywiązania się z umowy kupna nawozów tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. – wobec stwierdzenia że brak jest danych dostatecznie uzasadniających popełnienie przestępstwa.

( k.95 akt II Kp 28/24 Sądu Rejonowego w Łęczycy ).

Postanowieniem z dnia 23 maja 2024 roku, w sprawie sygn.. akt II Kp 28/24, Sąd Rejonowy Łęczycy utrzymał w mocy postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Łęczycy z dnia 30 listopada 2023 roku wydane w sprawie sygn.. akt 4192-0.Ds.523.2023

( k.116 akt II Kp 28/24 Sądu Rejonowego w Łęczycy ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie znajdujących się w aktach sprawy dowodów z dokumentów, których prawdziwość i rzetelność sporządzenia nie budziła wątpliwości Sądu. Swoje ustalenia Sąd poczynił także na podstawie zeznań świadków B. G., Ł. J. oraz A. J., które to były jasne, spójne, logiczne i zgodne wzajemnie. Za wiarygodne Sąd uznał także zeznania M. K. (1) w zakresie w jakim korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Nadto ustalając stan faktyczny Sąd uwzględnił okoliczności bezsporne, niekwestionowane przez strony które nie budziły wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Zaznaczyć należy, że kluczowe okoliczności dla rozstrzygnięcia sprawy były pomiędzy stronami bezsporne.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Zgodnie z art. 535 §1 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Taka też umowa została zawarta między stronami.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż stan faktyczny w niniejszej sprawie był niemal bezsporny. Poza sporem w niniejszej sprawie było, iż powód jako sprzedawca sprzedał na rzecz pozwanego jako kupującego 1500 litrów oleju napędowego za kwotę 11.175,00 zł. Kwota ceny za przedmiotowe paliwo nigdy nie trafiła jednak do powoda. Należy przy tym zauważyć, iż na etapie niniejszego postępowania pozwany wyraźnie wskazał, iż nigdy nie przekazywał ceny za nabycie przedmiotowego paliwa bezpośrednio do rąk powoda, jego pracownikowi czy też osobie wyraźnie przez niego w tym celu upoważnionej. Wskazywał jedynie, iż przekazał kwotę zapłaty do rąk M. K. (1), nie weryfikując przy tym w czyim imieniu osoba ta faktycznie działa oraz czy jest uprawniona do pobierania tejże kwoty w imieniu powoda.

Jednocześnie ustalono w niniejszej sprawie, iż M. K. (1) nigdy nie był pracownikiem powoda. Nigdy nie pozostawał z powodem w stałej współpracy i nie działał nigdy jako pełnomocnik czy przedstawiciel powoda. Sam M. K. (1) nie deklarował także wobec pozwanego, iż takim pracownikiem czy też przedstawicielem jest.

Na marginesie należy jednak zauważyć także, że M. K. (1) nie kwestionował przy tym, iż pobrał od pozwanego należną powodowi kwotę 11.175,00 zł tytułem ceny nabycia 1500 litrów oleju napędowego.

W świetle okoliczności niniejszej sprawy podnieść należy, że zgodnie z art. 452 k.c. jeżeli świadczenie zostało spełnione do rąk osoby nieuprawnionej do jego przyjęcia, a przyjęcie świadczenia nie zostało potwierdzone przez wierzyciela, dłużnik jest zwolniony w takim zakresie, w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy świadczenie zostało spełnione do rąk wierzyciela, który był niezdolny do jego przyjęcia. Jak wskazał Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 14 września 2016 roku wydanym w sprawie III Ca 575/16 „do skutecznego umorzenia zobowiązania dochodzi wówczas, gdy dłużnik spełni świadczenie do rąk wierzyciela lub innej osoby do tego uprawnionej. Jej umocowanie może wynikać z ustawy (przedstawiciel ustawowy, komornik, syndyk) lub z woli wierzyciela (pełnomocnik, prokurent). Osobą nieuprawnioną jest zarówno rzekomy pełnomocnik, jak i wierzyciel, który jest niezdolny do przyjęcia świadczenia z powodu braku zdolności do czynności prawnych lub choroby psychicznej lub umysłowej”.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż hipotetycznie przyjmując, że pozwany faktycznie całość ceny za nabyte paliwo przekazał do rąk M. K. (1) to niewątpliwie świadczył on w takiej sytuacji do rąk osoby nieuprawnionej. Należy zauważyć, iż pozwany w swoim działaniu w istocie nie zachował należytej staranności, której należałoby wymagać przy tego rodzaju transakcjach. Pozwany nie zweryfikował czy osoba, której przekazuję pieniądze jest w ogóle uprawniona do ich odbioru. Tym bardziej jest to niezrozumiałe, iż z ustalonego stanu faktycznego nie sposób także przyjąć, iż M. K. (1) dał kiedykolwiek wyraźnie do zrozumienia, że działa jako pracownik lub pełnomocnik pozwanego. Co więcej pozwany nie wymagał od M. K. (1) chociażby pokwitowania za przekazaną kwotę pieniędzy.

Z tego też względu pozwany chcąc się zwolnić z obowiązku zapłaty ceny na rzecz powoda winien udowodnić, iż powód w jakimkolwiek stopniu został zaspokojony z kwot przekazanych M. K. (1), gdyż „świadczenie dłużnika spełnione do rąk osoby nieuprawnionej do jego przyjęcia, zwalnia dłużnika tylko w takim zakresie, w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał.” (Wyrok SN z 21.03.1997 r., II CKN 55/97, LEX nr 50784.). Jednocześnie podkreślić należy, że w takim przypadku „ciężar dowodu co do przesłanki skorzystania, przewidzianej w art. 452 k.c., spoczywa na dłużniku.” (Wyrok SN z 15.07.1998 r., II CKN 845/97, LEX nr 2708928). W konsekwencji „skutkiem wykonania świadczenia do rąk osoby nieuprawnionej lub niezdolnej do przyjęcia jest nieskuteczność wykonania, co upoważnia wierzyciela do żądania powtórnego świadczenia. Zwolnienie dłużnika z zobowiązania w opisanych okolicznościach może nastąpić wtedy, gdy przyjęcie świadczenia przez wierzyciela zostało potwierdzone albo w takim zakresie, w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał (art. 452 k.c.).” - Wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 18.02.2011 r., III Ca 728/10, LEX nr 1713684. Na etapie niniejszego postępowania pozwany nie wykazał jednak, iż powód miałby zostać w jakimkolwiek stopniu zaspokojony z tytułu kwot, które to pozwany miał przekazać M. K. (1).

Na marginesie Sąd pragnie podkreślić, iż załączona do akt sprawy kopia paragonu stanowi przy tym jedynie zaczątek dowodu. Stanowi on co prawda wydrukowany dla nabywcy w momencie sprzedaży dokument fiskalny z dokonanej sprzedaży. W świetle niniejszej sprawy jednak nie przesądza to, iż kwota mająca stanowić zapłatę ceny kiedykolwiek trafiła do powoda. Sam pozwany potwierdził bowiem jedynie, iż miał przekazać stosowną kwotę M. K. (1) jeszcze przed 4 stycznia 2023 roku, który to takiego paragonu pozwanemu nie przekazał. Uznać należy zatem, iż wystawienie paragonu przez powoda miało zatem charakter jedynie techniczny. Miał on zostać jedynie przekazany pozwanemu przez osobę dostarczającą paliwo. W momencie jego drukowania jednak (a zatem przed zrealizowaniem dostawy) powód nie miał jeszcze świadomości, iż faktycznie kwota stanowiąca zapłatę ceny nie zostanie mu przez pozwanego przekazana. Powyższe potwierdza także fakt, iż na fakturze przekazanej pozwanemu zaznaczono, iż kwota zapłacona wynosi „0,00 PLN”. Odbiór faktury został potwierdzony przez pozwanego własnoręcznym podpisem. Tym samym należy przypuszczać, iż pozwany składając podpis pod powyższym dokumentem zapoznał się z jego treścią i miał świadomość braku zapłaconej ceny.

Mając na względzie powyższe Sąd zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 11.175,00 zł z tytułu braku zapłaty ceny za zakup 1500 litrów oleju napędowego.
O obowiązku zapłaty odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.p.c. zasądzając odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 5 stycznia 2023 roku do dnia zapłaty zgodnie z żądaniem strony powodowej. Początkowy termin naliczania odsetek dochodzonych pozwem nie był przez pozwanego kwestionowany.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.384,00 zł na którą to składają się: kwota opłaty sądowej od pozwu w łącznej wysokości 750,00 zł (k. 14), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 34,00zł (k. 6) oraz 3600 zł wynagrodzenia pełnomocnika będącego radcą prawnym w stawce minimalnej (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku).

Sędzia W. Wysoczyński